Tolereren van virussen soms beter dan vernietigen
ArrayEen afweersysteem ruimt een virusinfectie het liefst zo snel mogelijk op. Vaak klopt dat, maar niet altijd, zo blijkt uit een publicatie in PLOS Pathogens van onderzoekers van het Radboudumc. Het tolereren van virussen door fruitvliegen is soms veel slimmer. Omdat de fruitvliegen dan minder snel sterven.
Micro-organismen die een lichaam binnendringen kunnen door het afweersysteem op twee manieren worden aangepakt. Of het afweersysteem gaat in de aanval en de micro-organismen worden opgeruimd. Of het afweersysteem gedoogt de indringers, maar voorkomt dat dit tot schade voor het eigen organisme leidt. In het eerste geval is sprake van resistentie en verweer (resistance), in het tweede geval van tolerantie (tolerance)
Interessant proces
Ronald van Rij, van de afdeling Medische Microbiologie: “Immunologen houden zich voornamelijk bezig met resistentie. Daarbij gaat het om vragen als, hoe wordt het pathogeen herkend, hoe verloopt de moleculaire signaaloverdracht binnen de afweercellen, welke eiwitten onderdrukken de vermeerdering van het pathogeen.”
“Voor tolerantie is tot dusver nauwelijks aandacht geweest”, zegt Sarah Merkling eveneens van de afdeling Medische Microbiologie. “Terwijl het toch een bijzonder interessant proces is. Hoe zorgt het afweersysteem ervoor dat er – ondanks de aanwezigheid van ongewenste micro-organismen – geen schade ontstaat? Dat maakte ons nieuwsgierig om het verder te gaan onderzoeken.”
Sneller dood
Die nieuwsgierigheid van Merkling en Van Rij, in samenwerking met Annette Schenck van de afdeling Genetica, heeft geleid tot een publicatie in PLOS Pathogens. Merkling: “Uit ons onderzoek blijkt dat het eiwit G9a/EHMT verhindert dat er een te grote immuunreactie ontstaat. Missen vliegen dit dempende eiwit, dan gaan ze sneller dood na een virusinfectie, terwijl de virussen zich niet sneller vermeerderen.”
G9a is een gen dat de activiteit van andere genen aanstuurt, een zogeheten epigenetische regulator. Ontbreekt G9a, dan is de immuunreactie in de fruitvliegen hoger. Van Rij: “Eigenlijk klinkt dat heel tegenstrijdig, omdat je zou denken dat een hogere respons juist goed is voor de gastheer. Maar dat is niet zo. Een (te) hoge respons blijkt juist heel slecht te zijn voor de overleving, misschien doordat de immuunreactie schade aanricht aan de gastheer. Schakelen we met genetische technieken G9a uit, dan wordt een signaalroute geactiveerd die ervoor zorgt dat virusgeïnfecteerde vliegen inderdaad sneller sterven. Kortom: G9a zorgt voor tolerantie tegen virusinfecties door te verhinderen dat er een te grote afweerreactie ontstaat.”
Bron: Radboudumc