Veelgestelde vragen over Ab Osterhaus
Array
In antwoord op de vragen in de media over het nevenfunctioneren van viroloog prof. Ab Osterhaus heeft het Erasmus MC een lijst met veelgestelde vragen opgesteld, voorzien van verhelderende antwoorden.
Transparantie
De Raad van Bestuur van het Erasmus MC heeft laten weten veel waarde te hechten aan zorgvuldigheid en transparantie, ook als het gaat om nevenactiviteiten. Mede vanuit dit oogpunt heeft het Erasmus MC een lijst met veelgestelde vragen én antwoorden gemaakt, in reactie op de ophef die in de media is ontstaan over de activiteiten van Erasmus MC-viroloog prof. Ab Osterhaus.
Geen twijfel
Het Erasmus MC geeft aan dat Osterhaus zich aan alle gemaakte afspraken houdt en dat er geen enkele reden is om te twijfelen aan de integriteit van de viroloog. Wel vindt de Raad van Bestuur het belangrijk om alle feiten over het functioneren van Ab Osterhaus op een heldere manier op een rij te zetten, om daarmee eventuele vragen van het publiek te kunnen beantwoorden.
Door actief te zijn voor ViroClinics heeft Ab Osterhaus toch banden met bepaalde farmaceutische bedrijven, waardoor hij er belang bij kan hebben om bepaalde bedrijven te promoten?
Allereerst, Viroclinics produceert geen vaccins. Dit is ten onrechte in verschillende media gemeld. ViroClinics doet onderzoek voor álle bedrijven die van haar diensten gebruik willen maken. Als het gaat om bijvoorbeeld Nieuwe Influenza A (H1N1) is dat ook gebeurd. Voor vrijwel alle bedrijven die ertoe doen, heeft ViroClinics tests gedaan. Het bedrijf heeft er geen belang bij om bepaalde farmaceuten te bevoordelen. Bevoordelen van bedrijven zou zelfs schadelijk zijn, omdat ViroClinics dan geen opdrachten meer zou krijgen. ViroClinics noch Ab Osterhaus verbinden zich dus niet aan één enkel bedrijf. Er is geen sprake van belangenverstrengeling. Door deze (onafhankelijke) werkwijze krijgt ViroClinics ook belangrijke opdrachten van (internationale) overheidsorganen.
Als universiteiten allemaal BV’s gaan oprichten, wordt het dan niet heel onoverzichtelijk?
Kennisvalorisatie is geen keuze maar een plicht. Bij het Erasmus MC staat transparantie zeer hoog in het vaandel. Alle gegevens over de bedrijven zijn terug te vinden in jaarverslagen die openbaar zijn en volledig gedeponeerd zijn bij de Kamer van Koophandel. Door maximale openheid te betrachten, leveren wij een bijdrage aan voorzichtelijkheid. Alle informatie waar nu vragen bij worden gesteld, was vooraf al beschikbaar. Er is geen nieuws bijgekomen.
Maar als hij die certificaten inwisselt voor aandelen, kan hij die aandelen toch wel verkopen of verhandelen?
Zo simpel is het niet. De aandelen van onderzoekers samen zijn in beheer van een onafhankelijke Stichting Administratiekantoor Erasmus Personeelsparticipaties (Stak). Momenteel beheert de stichting 11,9% van het totaal aantal aandelen Viroclincs Bioscience. Deze stichting heeft een eigen stichtingbestuur en het bestuur beslist wat er met de aandelen gebeurt. De besluiten van het stichtingsbestuur moeten daarnaast ook nog gefiatteerd worden door het Erasmus MC, omdat deze de meerderheid van de aandelen (71,6%) in bezit heeft.
Hoe zit het met internationale vertegenwoordigingen of lobbyclubs zoals ESWI?
ESWI is een non-profit netwerkorganisatie naar Belgisch recht. In deze organisatie opereren verschillende andere organisaties, door onder andere adviseurs ter beschikking te stellen. Bijvoorbeeld de WHO, het ECDC, het Robert Koch Instituut, het Pasteur Instituut en universiteiten binnen en buiten Europa. Daar hoort ook het Erasmus MC bij. Doelstelling is het verbeteren van de publieke gezondheid door het realiseren van de specifieke WHO-richtlijnen met betrekking tot griep. Er sterven nog steeds meer mensen vanwege een lage vaccinatiegraad aan griep dan aan verkeersongevallen. De buitengewone strikte eisen die de WHO kent voor wat betreft relaties met het bedrijfsleven/farmaceutische bedrijven gelden ook voor ESWI. Dat bedrijven bereid zijn om in het kader van hun Corporate Social Responsability voor het goede doel (zie projecten van ESWI) middelen beschikbaar te stellen, is alleen maar toe te juichen. Van beïnvloeding is geen sprake. Dat mensen zoals Ab Osterhaus, om niet, tijd en energie steken in projecten gericht juist op plekken waar de publieke gezondheidszorg verbetering behoeft, acht het Erasmus MC zeer prijzenwaardig.
Prof. Osterhaus is hoogleraar en krijgt daarvoor al een salaris. Waarom krijgt hij ook nog salaris van ViroClinics?
Ab Osterhaus had eerst een volledige aanstelling bij het Erasmus MC als hoogleraar. Omdat het Erasmus MC invulling wil geven aan de wens van de overheid om aan kennisvalorisatie te doen, werkt Osterhaus één dag in week voor ViroClincs. Die dag wordt ingehouden op zijn salaris als hoogleraar. ViroClinics vult het salaris weer aan. Prof. Osterhaus verdient dus zeker niet meer dan bij een fulltime aanstelling als hoogleraar.
De constructie klinkt ingewikkeld, kan het allemaal niet wat makkelijker?
De constructie is juist bedoeld om belangenverstrengeling van onderzoekers te voorkomen. Het Erasmus MC ziet dit als een goede oplossing. Deze constructie is ook gebruikelijk bij andere universiteiten in Nederland (en in andere landen). Het is een resultaat van de wens van onder andere de Nederlandse overheid om via kennisvalorisatie middelen te realiseren voor onderzoek.
Wordt Ab Osterhaus er zelf beter van als de overheid meer vaccins aanschaft?
Nee, Ab Osterhaus heeft geen commerciele belangen in bedrijven die vaccins maken. ViroClinics houdt zich bezig met het testen van de werking van vaccins. Als de overheid besluit meer vaccins in te slaan, krijgt het bedrijf geen extra inkomsten. Er is dus geen sprake van belangenverstrengeling.
Is het niet zo dat het bedrijf profiteert? Als Ab Osterhaus waarschuwt voor een virus, de angst voor het virus zou groeien, gaat het bedrijf toch meer verdienen omdat er meer opdrachten binnenkomen?
Nee. Zodra een nieuw virus opduikt, gaan vrijwel alle farmaceutische bedrijven aan de slag met het ontwikkelen van vaccins en willen ze ze allemaal laten testen. Het aantal bedrijven dat ViroClinics vraagt om de werking van hun vaccin te testen, wordt niet groter als de angst voor een virus groter is. Dat is bij de Nieuwe Influenza A (H1N1) ook niet gebeurd.
Verdient Ab Osterhaus aan zijn belang in ViroClinics?
Nee, Certificaten zijn niet inwisselbaar voor geld. Op het moment dat hij toestemming krijgt om de certificaten in te wisselen voor aandelen, leveren die aandelen alleen wat op als het bedrijf én winst maakt én de meerderheidsaandeelhouder (Erasmus MC) zou beslissen dividend uit te keren aan de aandeelhouders. Dat is tot nog toe niet gebeurd. ViroClinics draaide in 2008 een omzet van € 3,4 miljoen. Van dat bedrag betaalt het bedrijf onder andere huur aan het Erasmus MC, bekostigt het een op stapel staande verhuizing en worden onderzoekers betaald. De winst (2008: € 507.000) wordt gebruikt voor nieuw onderzoek.
Op dit moment zouden de aandelen ook weinig of niets opleveren. Daarvoor is het bedrijf nog te jong en staan er te veel investeringen te wachten. Osterhaus en andere certificaathouders zouden in de toekomst geld kunnen krijgen als het Erasmus MC bijvoorbeeld besluit ViroClinics te verkopen. Het is echter niet logisch dat Erasmus MC dat doet. Het doel van kennisvalorisatie is namelijk dat de bedrijven een continue geldstroom opleveren om onderzoek mee te kunnen financieren. Daarvoor kun je dus beter het bedrijf behouden.
Waarom heeft Ab Osterhaus dan vaak gewaarschuwd voor Nieuwe Influenza A (H1N1)?
Hij heeft dit gedaan vanuit zijn maatschappelijke verantwoordelijkheid als onderzoeker, omdat hij het beste voor heeft met de gezondheid van mensen. Het is zijn rol als wetenschapper om in het geval van een dreiging te waarschuwen en alle mogelijke risico’s en oplossingen te benoemen. Zo kunnen overheden en farmaceutische bedrijven zich beter voorbereiden. Niemand kan exact voorspellen hoe het virus zich ontwikkelt. Mede door Ab Osterhaus kunnen mensen in de risicogroepen voor wie Nieuwe Influenza A (H1N1) gevaarlijk is nu op tijd worden gevaccineerd. Denk aan mensen die al gezondheidsproblemen hebben. Ook werknemers in de gezondheidszorg kunnen spoedig gevaccineerd worden, wat meer veiligheid betekent voor patienten. Deze wetenschappelijke kennis brengt hij ook in in onafhankelijke overlegorganen en adviesraden met inachtneming van de bovengenoemde noodzakelijke transparantie. Het zijn die onafhankelijke organen die de minister adviseren. De minister neemt in alle zelfstandigheid en vrijheid een besluit.
Wat doet ViroClinics?
ViroClinics Biosciences BV (Viroclinics) doet onderzoek naar virussen en de werkzaamheid van vaccins (zie KVK). Het bedrijf krijgt opdrachten van zowel overheidsbedrijven als commerciele bedrijven. Farmaceutische bedrijven die een medicijn of een vaccin hebben gevonden tegen een virus, kunnen bijvoorbeeld aan ViroClinics vragen om te onderzoeken of het vaccin goed werkt. ViroClincs test dat bijvoorbeeld in reageerbuizen en op dieren. ViroClinics houdt zich nadrukkelijk niet bezig met de ontwikkeling en productie van vaccins. ViroClinics is eigendom van het Erasmus MC (71,6 % aandelen) en opgericht voor kennisvalorisatie. Medewerkers hebben in het kader van de regeling intellectueel eigendom certificaten van onderdelen. Voor Ab Osterhaus betreft dit 9,9 %.
Kunnen wetenschap en (commerciele) bedrijven niet gewoon strikt van elkaar worden gescheiden?
Natuurlijk zou dat kunnen. Maar om onderzoek te doen, is zeer veel geld nodig. Dat geld zou dan volledig door de overheid beschikbaar gesteld moeten worden. De overheid heeft er juist voor gekozen om minder geld beschikbaar te stellen voor onderzoek. Universiteiten moeten van de overheid zelf geld verdienen voor onderzoek door de kennis en hun vindingen in de markt te zetten. Deze kennisvalorisatie is iets waar alle universiteiten zich nu mee bezighouden in alle transparantie.
Het heeft goede kanten, de wetenschap en het bedrijfsleven kunnen elkaar prima aanvullen. Bedrijven zijn er goed in om de vindingen om te zetten in producten (bijvoorbeeld vaccins en medicijnen), waardoor meer mensen van de uitvindingen profiteren. Dat is goed voor bijvoorbeeld de volksgezondheid. Als met kennis niks gedaan wordt, zouden wetenschappers werken in ivoren torens. Daarnaast levert deze, publiek gefinancierde, kennis ook financieel resultaat voor universiteiten op. Vroeger kwam dit resultaat alleen ten goede aan bedrijven of individuen.
Wat vindt het Erasmus MC van de werkwijze van prof. Ab Osterhaus?
De manier waarop Osterhaus werkt, past volledig binnen het beleid van het Erasmus MC en is conform afspraken en regels. Het Erasmus MC stimuleert zijn medewerkers om deel te nemen aan het maatschappelijk debat waar dit kan. Ab Osterhaus werkt volledig transparant en de organisaties waarvoor hij actief is, zijn bekend bij het bestuur van het Erasmus MC. Op zijn eigen website (www.virology.nl) staan ook zijn activiteiten, zodat deskundigen die gebruik willen maken van zijn adviezen op de hoogte zijn. Als bedrijven of instellingen gebruik willen maken van zijn diensten, weegt Osterhaus ook zelf steeds af of er een ‘conflict of interest’ kan ontstaan. Het Erasmus MC twijfelt niet aan de integriteit van Ab Osterhaus en is blij dat deze onderzoeker van wereldfaam deel uitmaakt van de Erasmus MC-gemeenschap.
De ene keer lees ik dat Ab Osterhaus 9,9% van de aandelen heeft in ViroClinics en de andere keer lees ik dat dat niet zo is. Hoe zit het?
Ab Osterhaus bezit indirect aandelen in ViroClinics. Hij heeft certificaten die recht geven op
9,9% van de aandelen. Deze certificaten kan hij niet direct inwisselen voor geld. Hij kan ze ook niet verkopen. Certificaten zijn ook anders dan gewone aandelen, omdat de bezitters ervan geen zeggenschap hebben. Het recht op 9,9% van de aandelen is dit jaar verkregen. In 2008 is namelijk door de Raad van Bestuur besloten om de BV’s gericht op kennisvalorisatie te reorganiseren (gerichtere focus). Dit is in juni 2009 afgerond conform de geldende bepalingen/criteria.
One thought on "Veelgestelde vragen over Ab Osterhaus"
Comments are closed.
1. Voorzitter van de ESWI, een lobbyclub van Big Farma. Via deze functie staat Osterhaus in direct contact met GSK en Novartis, de producenten van het Nederlandse vaccin (NIET DISCLOSED)
2. Bekleden van vijf functies binnen de WHO die na te lezen zijn op zijn offciele lijst van nevenfuncties. Deze functies zijn echter extreem alarmerend omdat de WHO leading is in het aanwakkeren van de hysterie en het verplicht voorschrijven van het vaccin. Ook is vast komen te staan dat de WHO een misdadige rol heeft gespeeld bij het opzettelijk besmetten van vaccins. (DISCLOSED)
3. Lid van de Wetenschappelijke Raad van Advies van Octoplus NV, een beursgenoteerde farmaceutische onderneming (NIET DISCLOSED)
4. Lid van het Managment Team van Virgo-NGI, een samenwerkingsverband tussen universiteiten en big farma (NIET DISCLOSED). Zijn banden met het NGI (Netherlands Genomics Institue) zijn zeer alarmerend daar met ‘genomics’ een directe link wordt blootgelegd met de depopulatie-agenda van de NWO [backgrounds]. Ook de professor in de Vaccinatie Communicatie-kunde Frans Meijman zat tot over zijn oren in de genomics en de eugenetica.
5. Onderzoeker bij TI Pharma dat synergie wil creeeren tussen universiteiten en big farma (NIET DISCLOSED). TI Pharma heeft weer nauwe banden met de WHO. Een van de directeuren is D. Crommelin, tevens een van de oprichters van Octoplus waar Osterhaus ook weer een functie heeft.
6. Winnaar van de Organon-award 2004 (NIET DISCLOSED)
7. Aandeelhouder IscoNova, een Zweeds bedrijf dat vaccins maakt (DISCLOSED, al probeerde Osterhaus zelfs dit nog te verzwijgen bij Pauw & Witteman).
8. Aandeelhouder in ViroClinics BV dat onderzoek doet voor big farma (DISCLOSED)
9. Wetenschappelijk adviseur van het Jenner Institute (GB) dat zich toelegt op het ontwikkelen van vaccins voor dieren en wordt ondersteund door big farma. (DISCLOSED)
10. Lid van het MT van ViroScope, deel van ViroVentures, dat onderzoek doet naar virussen in een samenwerking van universiteit en big farma. (NOT DISCLOSED)
11. Lid van het Scientific MT van ViroNovatie BV, een onderdeel van ViroVentures en ViroClincs. (NOT DISCLOSED)
12. Lid van de Raad van Advies van Cirion, een koepel die zich toelegt op het bestuderen van infectieziekten met een zware aanwezigheid van big farma waaronder het bedrijf Gilead waar Donald Rumsfeld vanaf 1997 tot 2001 chairman van de board was (zeg maar: voorzitter van de Raad van Commissarissen, in feite de machtigste positie binnen de onderneming). Rumsfeld bleef nadien echter (groot)aandeelhouder van Gilead voor een bedrag tussen de 5 en 25 mio dollar (eind 2005). Gilead is patenthouder van Tamiflu, vanaf het uitbreken van de vogelgriep (eind 2005) een van de meest gevraagde medicijnen ter wereld, echter niet werkend en zelfs schadelijk. (NOT DISCLOSED). Ook Louise Fresco, lid van de NWO-club Trilateral Commission, is aan Cirion verbonden.
13. Onderzoeker voor het beursgenoteerde farmaceutische bedrijf Crucell, ondermeer naar een vaccin tegen de vogelgriep en SARS. Hier horen we Osterhaus als onderzoeker van Crucell (NOT DISCLOSED).