Stimuleringsprijs hersentumorenonderzoek naar Dr. Thomas Würdinger
Array
foto VUmc
Onderzoeker Dr. Thomas Würdinger uit Amsterdam krijgt op zaterdag 19 september de Stichting STOPhersentumoren.nl stimuleringsprijs 2009 uitgereikt. De prijs bestaat uit een oorkonde, een hersenbokaal en een geldbedrag van € 5.000 te besteden aan zijn onderzoek. Jaarlijks reikt stichting STOPhersentumoren.nl een stimuleringsprijs uit. Deze prijs wordt ter beschikking gesteld voor een jonge onderzoeker, die zich op bijzondere wijze uitermate heeft ingespannen en voortgang heeft geboekt op het gebied van onderzoek naar genezing of preventie van primaire hersentumoren.
De stimuleringsprijs van stichting STOPhersentumoren.nl wordt aan Dr Thomas Würdinger uitgereikt vanwege zijn baanbrekende onderzoek dat zich richt op glioblastomen. Glioblastomen zijn hooggradige hersentumoren welke zeer moeilijk te behandelen zijn. De huidige behandelmethoden bestaan uit chirurgisch ingrijpen, chemotherapie, en radiotherapie. De glioblastomen zijn snel groeiende en bloedvatrijke tumoren welke door middel van celmigratie het brein infiltreren en daardoor moeilijk weg te snijden zijn. Na het chirurgisch ingrijpen worden de resterende cellen door chemokuren en bestraling aangepakt. Het effect is helaas zeer beperkt. De tumoren komen vaak na een korte periode weer terug en gaan op zoek naar bloedvaten voor verdere tumorgroei. Naast het doden van de kankercellen is het dus ook van belang om de hersentumorcel migratie te remmen en om de nieuwe bloedvatformatie tegen te gaan en daar richt het onderzoek van Dr. Thomas Würdinger zich op. De hoop is dat met dit onderzoek de genezing van glioblastomen dichterbij komt.
In het afgelopen jaar werden door Dr. Thomas Würdinger al verschillende baanbrekende ontdekkingen gedaan in de genetische componenten van tumorcellen van glioblastomen. De jury van de stichting STOPhersentumoren.nl koos dan ook met volle overtuiging voor dit onderzoek. De jury bestaat uit prof. dr. M.A. Frens, prof. dr. S. Leenstra, prof. dr. P. Wesseling, prof. Dr. M. Taphoorn, dr. F.E. Bleeker en voorzitter prof. dr. M.C.H. Donker.  De jury was erg onder de indruk van de publicatielijst evenals de reeds toegekende subsidies. In 2008 won Dr. Thomas Würdinger o.a. de Dutch Pediatric Tumor Foundation (Kika) Research Award.
Op 19 september zal de prijs uitgereikt worden door de voorzitter van de jury prof. dr. M.C.H. Donker, algemeen directeur van de GGD Rotterdam-Rijnmond, hoogleraar volksgezondheids-beleid aan de Erasmus Universiteit en lid van de Gezondheidsraad. Dit zal plaatsvinden op de landelijke bijeenkomst van de werkgroep hersentumoren van vereniging Cerebraal te Maarn.
Een portret van Tom Wurdinger, projectleider van de neuro-oncology research group (NRG) en een van de best publicerende onderzoekers van VUmc.
Tom Wurdinger
Geboren: Duitsland (1978). Kwam op vierjarige leeftijd naar Nederland
Studie: medische biologie aan de VU
Promotie: Universiteit Utrecht op experimenteel onderzoek naar anti-kankervirussen
Postdoc: Harvard University, Boston, Massachusets, VS
Huidige functie: projectleider neuro-oncology research group, VUmc
Eind 2007, toen hij drie jaar als postdoc op Harvard University zat, kwam Winald Gerritsen, directeur van het CCA, op bezoek. “Hij zocht iemand die het onderzoek naar hersentumoren wilde leiden.” De unieke setting – in de onderzoeksgroep trekken neurologie, neurochirurgie en kinderoncologie samen op – en de wetenschap dat hij de groep samen zou leiden met neurochirurg David Noske, maakten dat Wurdinger ‘ja’ zei. Ondertussen loopt zijn aanstelling in Boston door.
Zo combineert hij het beste van twee werelden: “Het mooie van VUmc is, dat je tegenover het ziekenhuis zit. Is er een tumor verwijderd, dan kun je hem bij wijze van spreken direct ophalen. Op Harvard worden de nieuwste technieken ontwikkeld. En moleculaire biologie loopt daar op bijna alle fronten voor op de rest van de wereld.”
Therapieen ontwikkelen
De neuro-oncology research group brengt de verschillen tussen hersentumoren en normaal hersenweefsel in kaart. “We vragen ons af waarom hersentumorcellen niet dood gaan door de huidige therapieen. Op basis van de kennis die we opdoen, proberen we nieuwe therapieen te ontwikkelen. Als bijvoorbeeld blijkt dat in een tumor veel eiwit A aanwezig is, proberen we een remmer tegen dat eiwit te maken. Vervolgens kun je gaan experimenteren: helpt het ook?”
Bloedvaten en vetblaasjes
Hij publiceert veel. Recent nog een baanbrekend artikel in Cancer Cell over de oorzaak van de goede doorbloeding van hersentumoren. “De tumoren bevatten veel meer bloedvaten dan gezond hersenweefsel. Hoe komt dat? Met behulp van geavanceerde technieken om microRNAs te detecteren op Harvard ben ik erachter gekomen dat het microRNA dat het tumorbloedvat in stand houdt, is ontregeld. Nu we dit weten, kunnen we beginnen met de ontwikkeling van een anti-bloedvattherapie.”
In het prestigieuze tijdschrift Nature Cell Biology presenteerde hij onlangs een nieuwe diagnostiek. “Tumoren scheiden vetblaasjes uit, die in het bloed van de patient belanden. Deze zitten vol genetische informatie over de tumor. Als er in de tumor een grote hoeveelheid van een bepaald microRNA aanwezig is, dan zit dat ook in het blaasje. Zelfs de mutaties in de tumor zijn er terug te vinden.”
In zijn verhaal benadrukt Wurdinger dat de vindingen niet alleen zijn verdienste zijn. “Het is altijd teamwerk. We zitten hier nog steeds met een relatief klein groepje van zo’n twaalf tot vijftien man, inclusief de studenten, allemaal werkpaarden.” Hij investeert ook in de studenten. “Aan mensen die we na hun stage nooit meer zien, hebben we zelf misschien niet veel. Het liefst bieden we studenten een traject aan: een stage in VUmc, een stage op Harvard en daarna een promotietraject. Dan leg je ook wat meer druk op de selectie.”
